|
Nowo powołane stowarzyszenie skupia do dnia dzisiejszego mieszkańców Ziemi Łukowskiej, a także jej sympatyków. Celem towarzystwa jest dążenie do gospodarczej i kulturalnej aktywizacji miasta i powiatu łukowskiego, utrwalanie dorobku kulturalnego i literackiego oraz zabezpieczenie i zachowanie pamiątek historycznych znajdujących się na terenie miasta i powiatu. Do osiągnięcia tych celów towarzystwo zmierza w różny sposób. Organizuje prelekcje, odczyty i inne imprezy poświęcone kulturze i historii regionu, zbiera informacje o zabytkach historycznych z terenu miasta i powiatu. Podstawowym dokumentem, w oparciu o który funkcjonuje towarzystwo jest statut. Został on uchwalony podczas zjazdu założycielskiego tj. w 1957 roku. W rok później wybrano pierwszy – historyczny Zarząd. Przewodniczył mu lekarz Ryszard Kaszubski. Zarząd odgrywa ważną rolę wykonawczą i jest odpowiedzialny za bieżącą działalność. Jego kadencja trwa cztery lata. Organem kontrolnym jest Komisja Rewizyjna, zaś władzą najwyższą Walne Zebranie, które zbiera się po upływie kadencji Zarządu. W wypadkach nadzwyczajnych można zwołać Nadzwyczajne Walne Zebranie.
W 1967 roku funkcję przewodniczącego towarzystwa objął wieloletni dyrektor Muzeum Regionalnego w Łukowie Longin Kowalczyk. Stowarzyszenie i muzeum współpracowały m.in. przy organizacji wystaw muzealnych, obchodach rocznic narodowych, otwieraniu w szkołach Izb Pamięci Narodowej. Współpraca ta trwa do dnia dzisiejszego. Z inicjatywy Zarządu towarzystwa odbyły się w 1968 roku Dni Łukowa. Wypada zauważyć, że były to pierwsze tego typu uroczystości od czasów poprzedzających wybuch II wojny światowej. Warto również wspomnieć o współdziałaniu z łukowskim Oddziałem PTTK, które datuje się od końca lat 70 – tych XX wieku. Wyrazem tej współpracy były informatory, rajdy turystyczne, a także utworzenie rezerwatu przyrodniczo – geologicznego „Kra Jurajska” w Gołaszynie o powierzchni 8 hektarów. Miało to miejsce w 1980 roku. Dużo miejsca poświęcano sesjom historycznym. Jedna z nich odbyła się w Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki w Łukowie i dotyczyła związanego z Ziemią Łukowską patrioty Karola Levittoux.
Ciekawą inicjatywą było zorganizowanie w 1981 roku III Wojewódzkiego Sejmiku Towarzystw Społeczno – Kulturalnych województwa siedleckiego. Towarzystwo aktywnie włączyło się w prace przy budowie Pomnika Czynu Bojowego Kleeberczyków w Woli Gułowskiej. Oddano go do użytku 8 października1989 roku w 50 rocznicę Ostatniej Bitwy Polskiego Września. W tym samym roku ukazało się zbiorcze opracowanie materiałów z sesji historycznej, jaka odbyła się w ramach obchodów 750 – lecia Łukowa w 1983 roku i dotyczyła dziejów miasta w XIX i XX wieku. Członkowie towarzystwa odegrali ważną rolę w pracach Społecznego Komitetu Obchodów 71 Rocznicy Odzyskania Niepodległości. Doszło wówczas do ponownego wmurowania, odsłonięcia i poświęcenia tablicy na frontowej ścianie budynku Urzędu Miasta w Łukowie ku czci poległych żołnierzy Polskiej Organizacji Wojskowej z terenów powiatu łukowskiego. Ocenia się, że pod koniec lat 80 – tych XX wieku w pracach towarzystwa uczestniczyło około 56 członków.
W ostatnich latach Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łukowskiej stara się nawiązywać swą działalnością do wcześniejszych dokonań. W 2005 roku wydano pocztówki przedstawiające zabytkowe, a w niektórych przypadkach nieistniejące już obiekty w mieście. Po 17 latach przerwy wznowiono druk „Zeszytów Łukowskich”. Do 2018 roku wydano 10 numerów tej publikacji , popularyzując najważniejsze wydarzenia historyczne naszego regionu. TPZŁ we współdziałaniu z innymi instytucjami kulturalnymi tj. Muzeum Regionalne w Łukowie, Łukowski Ośrodek Kultury organizuje sesje popularnonaukowe skierowane szczególnie do młodzieży szkolnej oraz konkursy plastyczne, fotograficzne oraz konkursy wiedzy o regionie. W 2007 roku Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łukowskiej obchodziło 50-lecie istnienia. Z tej okazji Telewizja Master TV nakręciła program podsumowujący pół wieku naszej historii. 7 grudnia 2018 r. odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawczo – Wyborcze, podczas którego został wybrany nowy Zarząd. Prezesem Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łukowskiej na lata 2018 – 2022 został Pan Grzegorz Kochański.
|
Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łukowskiej zostało utworzone 23 czerwca 1957 roku podczas Zjazdu Wychowawców i Wychowanków Łukowskich Szkół Średnich. Myśl zorganizowania tego zjazdu narodziła się w lutym 1957 roku w warszawskim środowisku byłych absolwentów łukowskich placówek oświatowych. Właśnie na zjeździe postanowiono powołać do życia Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łukowskiej. Plany te zostały zrealizowane.
W pierwszym okresie działalności, przypadającym na lata 1957 – 1967 przeprowadzono wiele działań mających na celu realizację zadań statutowych. Towarzystwo odegrało ważną rolę w powstaniu Muzeum Regionalnego w Łukowie i Muzeum im. Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej, odbyła się też sesja naukowa poświęcona dziejom Ziemi Łukowskiej. Owocem tego sympozjum było opracowanie wydawnictwa zatytułowanego „Z przeszłości Ziemi Łukowskiej”. Wydano je w 1959 roku w Lublinie, a redaktorem naukowym był Ryszard Orłowski. Z innych ciekawych inicjatyw realizowanych w tym okresie warto wymienić: sadzenie drzewek pod przyszły park, bezpłatne badania ludności prowadzone przez miejscowych lekarzy, nawiązywanie kontaktów z Towarzystwami Regionalnymi w Puławach i Łowiczu, zlecenie opracowania monografii Łukowa ( ukazała się ona w 1962 roku autorstwa Ryszarda Orłowskiego i Józefa Szaflika), rozpoczęcie prac przy odbudowie Pomnika Powstańców z 1863 roku, zbieranie eksponatów dla Muzeum Ziemi Łukowskiej, rejestrowanie i fotografowanie zabytków historycznych i kulturalnych Ziemi Łukowskiej, odczyty i prelekcje w różnych instytucjach kultury, ogłaszanie konkursów, remont Kopca Henryka Sienkiewicza, rozpoczęcie budowy szpitala miejskiego. W tym początkowym okresie działalności towarzystwo liczyło 204 członków.
Od początku lat 80 – tych XX wieku prowadzono aktywną działalność zmierzającą do kulturalnej aktywizacji społeczeństwa Łukowa i okolic. Opiekowano się mogiłami wojennymi, odbywały się odczyty w Klubie „Apis”, należącym do Łukowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, prowadzono także prace przygotowawcze do obchodów 750 – lecia Łukowa. Towarzystwo było czynnie zaangażowane przy opracowywaniu projektu „Słownik ludzi zasłużonych dla kultury Mazowsza i Podlasia w XIX i XX wieku”. Rozpoczęto również wydawanie „Zeszytów Łukowskich”. W założeniu Zespołu Redakcyjnego miały one być poświęcone kulturze i historii Ziemi Łukowskiej. W latach 1983 – 1989 ukazało się 15 numerów tego wydawnictwa. Odbywały się więc prelekcje, odczyty, wystawy o różnorodnej tematyce.
W latach 90 – tych kontynuowano prace statutowe. 3 maja 1991 roku towarzystwo współuczestniczyło w uroczystości ponownego wmurowania, odsłonięcia i poświęcenia tablicy pamiątkowej w 200 – setną Rocznicę Uchwalenia Konstytucji 3 – go Maja. Z innych działań godne uwagi jest wydanie nowoczesnego planu miasta w 1992 roku, uczestnictwo w obchodach 100 – lecia Ochotniczej Straży Pożarnej w Łukowie, wydanie drukiem pracy Zenona Wolskiego „Łuków i Ziemia Łukowska. Kalendarium 1233 – 1994” (wydawnictwo kontynuowano w latach kolejnych), współpraca z instytucjami kultury, konkursy, rajdy turystyczne. W 1997 roku przypadł jubileusz 40 – lecia towarzystwa.